30 Ekim 2009 Cuma

Sepet kovan - 2

Sepet kovanın dışı; yaz aylarında güneşin sıcaklık etkisinden, kış aylarında nem ve soğuğun etkisinden korunması amacıyla dışı değişik otlarla sarılır.
Bu otlar bölgelere göre değişiklik gösterir. burada üçgen saz denilen özel bir sazdan yararlanılır.

Bazı bölgelerde hasır yapılan "papur" denilen hasır sazı veya hasır kamışından,
Bazı bölgelerde "ayı döşeği" denilen bir ottan yapılır.

Eğer bunlarda bulunamazsa en kolayı dışına yine dışı çamurla sıvanmış ikinci bir sepet kovan geçirilir ve üzeri yağmura karşı koruyucu konulur. Bu resimde üzerine üçgen sazdan bir demet kovanın üzerine geçirilmiş, dağılmaması için taşıt tekerleğinden bir çember takılmış.
Üçgen saz toplanıp demet yapılır. demetin bir ucu bağ teliyle sıkıca bağlanır, demetin açık ucu sepet kovanın tepesine geçirilir.
Yani üst tarafı bağlı alt tarafı sepet kovan üzerine eşit kalınlıkta yayılmıştır.

Burada kamış demeti altına konulmuş su geçirmez bir naylon görülmektedir. bu naylon örtü kovan içi nemi dışarıya çıkmasını önlediğinden pek istenilmez.

Resimleri çekerken epeyce yağmur yağıyordu, kamışların sepet kovanı yağmurdan koruduğu görülmektedir.


Sepet kovanın üzerindeki üçgen kamış görülmete, gövde kesiti üç köşe çıkıntılıdır, yerdekilerse kurumuş kamış.

Yağmuru geçirmeyen bir yeri de üçgen kamışın asıl yapraklı uç kısmı. aynı anda hem kurusu hem yeşili buluna biliyor.
Üçgen kamış nemli ve serin yerlerde yaklaşık 1,5 metreye kadar ulaşıyor.

Oğul vermiş bir sepet kovanın sonbahardaki durumu, petekleri var ama arı sayısı yeterli değil.
Burada arılar sepet kovanın iç yüzeyini propolisle sıvadıkları görülüyor, arılar dezenfeksiyonu kendileri güzelce yapmışlar.
Sepet kovanı delik ortaya gelecek şekilde tam geriye yatırıldı, peteklerin deliğe tam dik örüldüğü görülüyor, yani bazıların dediği gibi "kılıç arı".
İkinci bir sepet kovan yeni oğul ana arısı gençmiş iyi yavru yapmış hemde peteklerde aşağıya kadar uzanmış.
Yanındaki petek izleri bu kovandan bal alındığının işareti.
Bu arıda peteklerini uçma deliğine göre biraz yan yapmış arıcıların deyimiyle "çörekçi arı".

20 Ekim 2009 Salı

Sepet kovan - 1

Ülkemizin değişik bölgelerinde ilkel kovanlar kullanılıyor.
Marmara Bölgesinin tamamına yakınında. aynı zamanda İç Anadolu ve Ege Bölgesinin Marmara Bölgesine komşu olan yerlerinde ve daha çokta göçmenlerin kullandığı kovan cinsidir.

Sepet kovanlarda kullanılan malzeme genellikle dere kenarlarında bulunan söğüt ağacı çubukları, fındık çubukları, bazı yerlerde orta kısmı kamıştan ve iskeleti söğüt dalından yapılıyor.

Trakya'da arıcılıkla ilgili konuşmalarda kaç tane sepetin var denir, arı sayısı sepet sayısıyla ölçülür. çünkü bal denilince aklada petekli bal gelince sepetin ne kadar anlamlı olduğu akla geliyor.

Sepet kovanlar fiyatı ucuz ve alınması kolay olduğundan bir çok evin bahçesinin kenarında kendi evinin balı için bir kaç sepet bulunur.Arıcılığı tamamını sepet kovanla yapanlar.
Arı alım satımında öncelik sepet kovan arısındadır.arısını kaybedenler veya yeni başlayanlar sepet kovan alıp işe başlarlar

Sepeti mayıs ve haziran aylarında, pazarın bir kenarında sepeti örenler getirip satarlar, bir ağaç kovan fiyatına yaklaşık 15 sepet alınır.
Sepet kovan dış görünüş olarak dik koni, yanları hafif dışarıya şişkindir.

Derinlik ölçüsü ( eksen ölçüsü) 46 cm üst kısmı daha toplu şekildedir.


Alt taban çapı içten 41 cm dir bu benim ölçtüğüm herhangi bir sepetin ölçüleri ama daha değişik ölçüde olanlar vardır.
Bir sepetin iç hacmi yaklaşık 26 dm kübdür. buna karşılık bir longstroht ballığın iç hacmi 45.5 dm küb olduğu düşünülürse sepetin iç hacmi küçük olduğu görülüyor.

Sepet kovan dik konumda durur veya yan yatırabilisiniz. Üst kısmında bir sapı vardır, taşınması bu saptan tutulup yapılır.

Aynı zamanda yakın dallardaki oğul alınmasında kullanırken bu saptan yararlanır.

Sepet kovanın altına sepetin dışına taşacak şekilde tahtadan düz bir altlık yapılır. ön kısmı uçma görevini yapacak şekilde daha geniştir.

Sepet kovanına içten bakılınca dikme çubuklarının 15 tane yani tek sayıda olduğu görülüyor.


Sepet kovan kullanır durumunda olması için dışının çamurla sıvanması gerekir. hatta bazı yerde içtende sıvanır içten sıvanmasının nedeni çamur parmak arasından çıkıntılı bırakılır arının petek örmesi için yönlendirme yapılmaya çalışılır, yani arıyı kılıç arı, kalkan arı, çörekçi arı diye adlandırmak için yapılır, ama arı herzaman buna uymaz.
dışına kullanılan çamur için çorak toprak aranır içine çokça kılçık denilen ince dövülmüş saman katılır, bir gün dinlendirilip sıvama işlemi yapılır.
kılçık yerine kıra gitmeyen yani otlamayan 6 aydan büyük dana 'mayısı'( gübresi ) kullanılır, çamur biraz kuruduktan sonra sulu bir bezle yaldızlama yapılır.

Şu an kullanılmakta olan bir sepet kovan üzerindeki çamur biraz aşınmış halde.

Bende sepet kovan olmadığından bu fotoğrafı çekmek için komşu köye gittim, orada müthiş bir arıcı var Ahmet Çelebi onun arılarının fotoğrafını çektim. müthiş dedim arıcını bir kolu yok her işini yapıyor. traktörünü de kullanıyor, arılarınada bakıyor, ava gidiyor, balığa gidiyor her işini görüyor.

Buraya kadar sepet kovanı tanıtmaya çalıştım.

11 Ekim 2009 Pazar

Yağmalanma:






Arıcıların genelde sonbaharda en sıkıntılı anları arılı kovanların yağmalanmasıdır.
Yağmalanmaya neden olabilecek bir çok şecenek bulunabilir.
Bunların bir kaçını sayarsak:
Arılıkta zayıf arılı kovan bulundurmak.
Zayıf arılı kovanları güçlü kovanlarla yanyana bulundurmak yani kovan dengelenmemesi yapmamak.
Zayıf olan kovanların uçma deliği daraltılması yapılmaması.
Varrao savaşında etkili ilaç ve ilacı zamanında kullanmamak.
Kovan yapım hataları olmak.
Zamansız besleme yapmak.
Sonuç olarak kovanın sönmesi önemli değil, o kovanın zayıf düşmesinin nedenlerini de araştırmak da gerekir ve hastalık bulaşması yaşanabilir. Örnek: yavru çürüklüğü gibi.
Aslında yağmalama çalışması arıların dışarıda buldukları tatlı sıvı gıdaları kovana taşımasıdır.
Yağmalama yapılmış kovanın dışarıdan bakılınca ilk görüntü; uçma deliği ve uçma tahtası pisliğidir, yağmacı arıların çaldıkları balların birazını sağa sola dökerler, pislik yaparlar.
Eğer yağma anını yakalarsanız görüntü şudur:
Uçma tahtasında birbirini çekiştiren arılar, kovana giren tüyleri dökülmüş, kararmış arılar, ani ve ürkek uçuşlar, aynı zamanda arılıkta kaynaşma ve daha yoğun uçuş vardır.
Kovan hatası dedim:bulunduğum yerde çam kereste bulmak zor, ondan dolayı dört yıl önce söğüt ağacından kovan yaptım, yetmedi iki tanesinin arka ve ön parçalarını kara kavaktan veya diğer adı dallı kavak, orman kavağı denilen ağaçtan yaptım. zamanla gövde arka ağacı çatlamış.
Besleme olarak verdiğim şerbetin kokusunu petek gözlerine doldurulmasına rağmen alan arılar çatlağa yığılıyorlar fakat kovana giremiyorlar.
Uçma deliğinden girmeye çalışan sarıca arıların sonu hüsran.
Şu anlar sarıca arıların en saldırgan günleri bir bakıma kış gelmesini veya havaların soğumasını diliyorum.
Sarıca arı kapanlarına artık daha az giriyorlar, yerine iri kara sinekler giriyor, kapanı döktüm yeniden düzenledim.


Sarıca arılar yalnızca arı kovanlarına değil meyvalara da zarar veriyorlar. dalındaki salkım üzümün hali;
Sarıca arının deldiği üzüm tanesi bal arıları için başlangıç oluyor.
Kovanların bir kısmı çalışırken bir taneside yavru uçuruyordu

Son bahar denilince gerçekten bu yıl bahar bölümü ortaya çıktı, yağmurlar çok yağınca her yer yeşerdi bazı bitkiler yeniden hayat buldular. kudret narı yeniden meyve yaptı.

Bir çok bitki yeniden çiçeklenme yaşıyor, belki arılar için yaralı olur demek istiyorum ama kovanlarda yeterince çiçek tozu depolanması yok.

8 Ekim 2009 Perşembe

Çevre gezisi:

Bir iş için yakın çevrede bir geziye çıktım. Dönüşte değişik yoldan gelirken adını hatırlayamadığım bir köy çıkışında bir tarih yakaladım.
Yakınından geçerken arabayı durdurup inceleme yaptım.
İnsanların elektiriği tanımadan önce değişik enerji kaynaklarını kullanmışlar, bunlardan biriside rüzgar enerjisi.
Burada Rüzgar enerjisini kullanan bir yel değirmeni.
Tabiki yel değirmenin asıl pervane kısmı yok olmuş, bina gövdesi taş yapı olduğundan ayakta kalmış, Yaklaşık çapı 6 metre kadar içten yüksekliğide o kadar, güneye bakan tarafta kapısı var.
İçerisinde buğday öğütmek için olan kayası duruyor. terk edilmişliği üzüntüsüyle yan yatmış, el atacakları bekliyor gibi kapıya hüzünle bakıyor.

Yel değirmeni kanatlarının dönmesini değirmen kayalarına aktaran ağaç mil ve onun dik durmasını sağlıyan yatay kiriş ağacı hala duruyor.
Çevre insanları duyarlıymış hiç bir şeyini ellememişler, yalnızca doğal bir şekilde yıkılmaya başlamış.
Hani derler ya ocağına incir ağacı dikeceğim diye burada da incir ağacı çıkmış yavaş yavaş yıkımını yapıyor.

Zamanı gelince bir tarihi yapı deyip el atanlar çıkması dileğiyle.

Arıcılar için bir yenilik görüntüledim. "kovan iç örtü bezi" bez plastikle güçlendirilip daha sert ve dayanıklı duruma getirilmiş.

Üstten besleme için besleme kutusunun deliğinin geldiği yer kolayca açılacak şekilde yapılmış.

Ne kadar kullanışlı olduğu önümüzdeki yıl kullananların yorumu ile belli olacak.

3 Ekim 2009 Cumartesi

Bahçeden – 2 :



Sonbahar gelince işler değişiyor. Dün arılara bakınca bir şey gözüme takıldı: arıların kış aylarında salkımı bozmadan diğer peteğe geçişini sağlayan deliği görüntüledim, bu delikler kış aylarında sorunsuz geçiş sağlar ve zayıf arı salkımlarının cankurtarıcısıdır.01 - 10 - 2009 perşembe 030 Sonbaharın başka bir ürünüde yer elması çiçeklenmeye başladı arılarda severek konuyorlar.


01 - 10 - 2009 perşembe 034


Yerelması çiğ veya pişmiş olarak da yenilebilen değişik bir ürün01 - 10 - 2009 perşembe 026 Saat çiçeği = çarkıfelek = passiflora hepsi aynı çiçeğin adları. Sabahtan çiçek açmadan bir saat kadar önceki hali tam tomurcuk patlıyor

01 - 10 - 2009 perşembe 012

Çiçeğin bir saat sonraki açmış körpe hali.01 - 10 - 2009 perşembe 022


Bahçede değişik sardunya çiçekleride var, şeftali pembesi bir renk01 - 10 - 2009 perşembe 027 Ebruli beyaz veya melez bir beyaz renk


01 - 10 - 2009 perşembe 042


Şarabi kırmızı bir renk.01 - 10 - 2009 perşembe 003 Al kırmızı bir renk.